Bonne Année!

Alsof we elkaar al járen kennen – zo voelt het weerzien op Cotonou airport, als ik mijn vriendin Clementine ophaal van het vliegtuig uit Burkina Faso. In feite kennen we elkaar pas zo’n zes maanden, van onze cursus ‘Nederlands Onderwijs in het Buitenland’, afgelopen zomer. Twee jonge juffen werden ineens directrices van een Nederlandse school in Afrika. Toen we ook nog eens elkaars ‘buurvrouw’ bleken te zijn, kon het niet meer stuk. “Misschien zien we elkaar nog wel daar!” riepen we in juli. En jawel, daar staan we dan een half jaar later: klaar om gezellig met z’n tweeën onze welverdiende kerstvakantie te vieren!
Lekker eropuit in Benin!

Eerste stop op onze route: Ouidah. In deze voodoo-stad liggen de zwarte bladzijden uit de geschiedenis van Benin: in deze havenstad (vroeger de enige van het land), zijn van de 17e t/m 19e eeuw zo’n 12 miljoen slaven verscheept. Voordat ze naar “The Point of No Return” werden gebracht, moesten de slaven eerst rondjes rennen om “The Tree of Forgetfulness”, om zo hun eigen land te vergeten… Onvoorstelbaar… Een prachtig monument, het doet je even stilstaan…

In het centrum van Ouidah ligt de python-tempel. Deze tempel is nu meer een toeristen-trekpleister dan een een heilige plaats, maar er worden nog steeds voodoo-ceremonies gehouden voor de 40 slangengoden (die niets anders doen dan slapen/eten/om nekken van toeristen hangen)…
Nu heb ik natuurlijk niets met voodoo, maar het voelt wel even stoer om een python om m’n nek te hebben!

We vervolgen onze reis naar Dogbo – naar het huis van zendelingen Johan & Marijke Plug – waar we de kerstdagen mogen doorbrengen. ‘s Avonds komt Gregoire (onze chauffeur) ons om 22.15u ophalen om naar een Kerstnachttdienst in de rimboe te gaan (in zijn geboortedorp een aantal km verderop), waar geen elektriciteit e.d. is. We moeten blijkbaar eerst nog even over de (nacht)markt om kaarsen te kopen. En als ik zeg óver de markt, dan bedoel ik ook echt óver! Het is donker, maar nog hartstikke druk; overal vrouwen en kraampjes met groenten, terwijl de auto gewoon dwars door/over het marktpad rijdt (dat precies zo breed is als – of net iets smaller dan – de auto zelf, waardoor de tomaten en aubergines dus snel in veiligheid gebracht moeten worden, voordat we ze pletten). Een heleboel boze/schreeuwende gezichten; als onschuldige jovo’s/blanken proberen we terug te kijken: het was niet óns idee om de markt te ruïneren! Enfin…
Om een uur of 23.00u komen we aan bij de kerk: vier palen met een dak van palmbladeren, onder de blote sterrenhemel. Er zijn welgeteld drie mensen – waarvan we één verdenken dronken te zijn. Verder staat er een tafel met kaarsen en een radiootje, en drie stoelen erachter, waarop wij – naast de dominee – mogen gaan zitten… Na een half uur komen er al wat meer mensen, en wordt er ook wat gezongen en gedanst. Er is ook zoiets als een preek, maar met Kerst heeft het niets te maken! Het hele woord ‘Jezus’ is in de dienst niet voorgekomen! Natuurlijk is mijn Frans niet supergoed, maar ik weet nog wel een beetje ongeveer welke woorden met de ‘naissance de Jésus’ te maken hebben… maar niets dus. In plaats daarvan wordt er verkondigd dat je vooral rustig moest zijn, en niet zo uitbundig gillend (ik kijk met een schuin oog naar het betreffende ‘dronken ventje’). Later vraag ik aan Gregoire waarom er niets over Jezus verteld wordt? Hij legt uit dat deze kerk nog maar heel nieuw is, en dat het vooral nog gevormd/opgebouwd moet worden. Dus geen gekke toestanden als ‘gillen in de kerk’ enzo… Dat snap ik op zich wel, maar kunnen ze dat dan niet op een ander moment verkondigen? De Kerstboodschap heeft blijkbaar geen voorrang… Jammer…

Het is een lange/late zit… Toch is het wel heel bijzonder, om hier midden in de duisternis, om 00.30 uur nog in een kerkdienst te zijn. Clementine en ik kunnen ons lachen nauwelijks inhouden, als blijkt dat men van de ‘missionarissen’ verwacht dat we ook nog een woordje ‘preken’. Na een poging gedaan te hebben iets van ‘de beste wensen en Gods zegen’ over te brengen, sluiten we af met een NL kerstliedje. (We moeten vast op twee witte engeltjes geleken hebben voor die mensen ;-) Haha; Bijzonder… dat was het absoluut!)

Op tweede Kerstdag gaan we – na een relaxt ontbijt – hard aan de slag in de keuken: er moeten twee grote cakes gebakken worden, voor ons bezoek aan de psychiatrisch zieke mensen in het tehuis (waar ik eerder ook eens ben geweest).
Een hele ochtend en middag zijn we in touw – we blijken toch niet helemaal overweg te kunnen met de gasoven (na 1,5 uur is de eerste cake nog steeds deeg!). Na twee telefoontjes om ons bezoek wat uit te stellen (in de hoop het gebak te kunnen redden), komen we uiteindelijk om 17.00 uur aan in het centrum – mét twee overheerlijke cakes! Het tehuis is vrolijk versierd met NL vlaggetjes, er heerst een vrolijke stemming en het is heel erg druk! Omdat we vrij laat zijn, wordt er door ons niet meer veel gedanst, maar delen we de cake uit aan de hongerige mensen in de kring. Dan haal ik de Franse Kinderbijbel tevoorschijn, en lees het Kerstverhaal voor – geholpen door Gregoire, die het weer in de lokale taal vertolkt. Nú voelt het dan toch een beetje als Kerst ;-)

De dagen hierna zijn voor ons écht vakantie! Na 3 nachten Dogbo hebben we nog 2 nachten in Grand Popo geboekt: een soort bungalowparkje aan het strand. Niets anders dan kletsen, luieren, zonnen, zwemmen (2x kort, zee was te gevaarlijk), boeken lezen, wijn drinken… en genieten!

Om vervolgens weer op tijd terug te zijn in Cotonou, voor Oud&Nieuw. Op Oudejaarsdag maken we een prachtige boottocht naar Ganvié: een dorp op palen boven het water (oorspronkelijk ontstaan om te ontsnappen aan slavenhandelaren). Een geweldig gezicht! ‘s Avonds zoeken we een open restaurant in de – normaal zo drukke, maar nu lichtelijk verlaten – (hoofd)straat van Cotonou. Uiteindelijk komen we terecht bij een Indisch restaurant, wat ons eerder al goed in de smaak is gevallen. Om 23.30 uur schrikken we van de tijd: snel stappen we op de zem richting een Belgische (expat)bar, waar we onder het genot van live-muziek de jaarwisseling kunnen vieren! …Denken we…
Als we binnenstappen zitten er welgeteld twee mensen aan de bar. Geen muziek, niks geen sfeer! Lichtelijk teleurgesteld stappen we weer op de zem, richting het grote plein met de stereoboxen (vlak bij mijn appartement). Hier staat ook een grote katholieke kerk, de ‘bon Pasteur’, en het ziet er zwart (;-P) van de mensen – die stil staan te wachten op 2013. Wij besluiten op het terras naast de kerk het nieuwe jaar te verwelkomen. Om 00.00 uur horen we ergens drie vuurwerkknallen (door de dichte smog is er toch niets te zien), en wensen Cleem en ik elkaar (op de NL manier) gelukkig nieuwjaar. Aangestaard door een tientallen ogen, worden we door twee Afrikaanse vrouwen ook nog eens gigantisch uitgelachen om onze vertoning. Tien minuten later zien we enkele mensen elkaar de hand schudden. En dat is het… Happy New Year!
We maken nog een arme bloemenverkoper blij met een biertje, en staan dan eigenlijk op het punt om maar weer naar huis terug te keren, als een vriend ons op komt halen en toch nog een (wat levendigere) bar in weet te loodsen. Hier zitten zo’n stuk of 25 (voornamelijk) blanke expats, van middelbare leeftijd… Toch een typisch volkje, als je dat zo ziet zitten… Gelukkig vinden we wat aangenaam gezelschap en kunnen we genieten van een prachtige nachtshow – met vuurspuwers, acrobaten en goochelaars! Na een gekke jaarwisseling, een belevenis op zich, val ik uiteindelijk om een uur of 3.30u tevreden in slaap…

De eerste dag van dit nieuwe jaar luiden we in met een heuse nieuwjaarsduik (in het zwembad) en genieten we van echte ‘Nieuwjaarsrolletjes’!
*Voor degenen die deze traditie uit Noord-NL niet kennen: wafelrolletjes volgespoten met slagroom :-)* De oliebol kwam de volgende dag ;-)

Een aardige ouder had een bakje met oliebollen meegegeven, die we dankbaar verorberen tijdens een tankpauze op onze lange trip. Aan een van de illegale benzine-standjes aan de kant van de weg wordt de tank goed volgegooid, want dit oude Peugeotje moet ons zo’n dikke 650 km naar het Noorden van Benin brengen. We reizen via Dogbo door naar Abomey – waar we een bezoek brengen aan de paleizen van de vroegere Dahomey-koningen. Abomey was de hoofdstad van het Dahomey-koninkrijk (voordat het ‘Benin’ werd). In het historisch museum krijgen we een indruk van het groot aantal koningen, met hun lugubere gebruiken in menselijke offers, oorlogen en slavenhandel. Erg interessant.

Na een overnachting ergens in midden-Benin, vertrekken we de volgende dag om 6.30 uur, om flink door te rijden naar het Noorden, waar we de traditionele ‘Tata Somba’s’ bezoeken: ronde hutten van klei en koeienpoep, die eruit zien als kleine zandkastelen (en mij ook doen denken aan mierenkasteeltjes). Een zeer speciale en specifieke bouwstijl. Van oudsher leven de Somba-mensen in deze Tata’s, als een sterke community die fel tegen het indivdualisme is; en door deze manier van wonen hun stam (en tradities) in ere houden. De Tata’s zijn – net als de gezichten van de mensen – versierd met allerlei patronen in de klei. Enig verschil is dat er bij het ‘versieren’ van de mensen een scherp mes en veel bloed aan te pas komt, op 2 a 3-jarige leeftijd!
Na een mooie tour door deze Tata Somba (wat ook wel ‘ontmoetingsplek’ betekent, en waar mijn school naar is vernoemd), komen we ‘s avonds in Natitingou aan, in het beste hotel van heel de vakantie: een kamer met twee tweepersoonsbedden! :-D Yes! Nu hoeft Clementine niet meer midden in de nacht op de grond te gaan liggen ;-) haha! Die laatste avond genieten we van een heerlijk lokaal diner, op het dakterras van een restaurantje, een beetje buiten de stad – met een prachtig uitzicht over Natitingou!
Een geslaagde afsluiting van een geslaagde reis! Ik zal mijn vriendinnetje nog gaan missen! Het was echt SUPER!

De volgende ochtend stapt Clementine op de bus naar de grens van Burkina Faso, waar ze vervolgens een lift krijgt van Fransen en zowat nog eerder thuis is dan ik! ;-) Ik stap terug in de auto, en rijd met Gregoire in zo’n 10 uur terug naar Cotonou.

Grappig, dat als je de sleutel in het slot steekt, je ook echt het idee hebt: “Ik ben weer thuis!” Als je dan ‘s avonds je neus snuit, en de zakdoek vervolgens zwart ziet, dan besef je: ik ben helemaal door Benin gereisd, naar het stoffige Noorden, en ik heb er ontzettend van genoten! De veranderingen in de natuur, de taferelen onderweg, de prachtige baobab-bomen, simpele hutjes, rode zandwegen, en aardige mensen; ja zelfs de buikloop in de bosjes doet me nog met een glimlach een beetje denken aan het Afrika waar ik zo van houd!
Ik ben blij dat ik nu ook een andere kant van Benin heb mogen ontdekken. Zo leer ik mijn ‘thuis’ van deze 10 maanden steeds beter kennen/waarderen.

Ik heb het zo slecht nog niet getroffen, als ik terugkijk op mijn avontuurlijk 2012, en nu aan het begin sta van een misschien wel net zo spannend 2013.
Uitgerust, dankbaar en vol goede moed, stap ik het nieuwe jaar in…

A Dieu!

Marloes